موضوع: "مناسبت ها"

درد دلی با امام رضا(ع)

ای تو آزادی ترین زنجیرها                                              در شفایت بهترین تدبیرها

ای امیدی بر شفای دست تو                                   کرده اینجا جملگی را مست تو

این اسیران در پی آزادی اند                                           گر اسیر این در فولادی اند

در خزان زندگی پژمرده اند                                            از هجوم درد و غم آزرده اند

چشم نابینا و دست ناتوان                                         کرده این روح مرا هم بی روان

روح تیره، قلب لبریز از گناه                                            عمر بیهوده چه دارد غیرآه؟

سیّدا خسته از این آزادیم                                                سخت محتاج در فولادیم

قلب زخمی را ز شر این جفا                                    کاش می بستم برآن درب شفا

کاشکی قلب مریضم درد داشت!                             کاش روح تیره رنگی زرد داشت!

کاش از سرمای هر باد غرور،                              روح هم تب کرده می شد چون تنور

سیّدا خسته از این آزادیم                                                سخت محتاج در فولادیم

صحن قلبم تیره و سرد و سیاه                                      هر رواقش مملو از گرد گناه

این رواق آلوده شد از بغض و کین                                    آن «یریدون علواً»۱در زمین

درد این خانه فقط از تشنگی است                           آخر اینجا هیچ سقاخانه نیست

تازگی قلبم پر از بیگانه است،                                  جای بیگانه مگر در خانه است؟

خوش به حال کفتران بی گناه                                   فارغ از مال و مقام و نام و جاه

کاش می شد هر دلی آیینه بود                              هر دلی خالی ز بغض و کینه بود

سیّدا قربان این جود و کرم!                                    این همه محروم و تنها یک حرم!

این حرم هم سخت محتاج رضاست                          دل هم آخر خانه امن خداست!

پس بیا مولا دلم تطهیر کن                                       شاه قلبم باش و دل زنجیر کن

تا شفا یابم رها گردم رها                                              ای تو آزادی ترین زنجیرها!


۱ اشاره به آیه ۸۳ سوره قصص

درسی که از «غیر روزه داران» آموختم:

در ماه رمضان قرار بود همه روزه باشند و به همین دلیل هم آنهایی که روزه نبودند، (چه با عذر و چه بدون عذر) نوعی سختی در مقابل روزه داران احساس می کردند، و حتی اگر یک نفر هم در یک خانه روزه دار بود،‌ دیگرانی که حتی مقید به شرع هم نبودند،‌ نمی توانستند از خوردن خود لذت کافی ببرند!
اما چرا؟
انگار دلشان نمی آمد! انگار احساس می کردند که روزه دار دلش می خواهد و نمی تواند بخورد. برای همین به دلش نمی چسبید!
اما وقتی موقع افطار می شد انگار لذت خوردن برای آنها که روزه نبودند هم چند برابر می شد!
اگر دقت کنیم این یک ویژگی فطری در روح آدمی است که تنها وقتی لذت خوردن را کاملاً می چشد که همه بتوانند بخورند!
و این چیزی جز روح عدالت طلبی نیست!
انسان ذاتاً و فطرتاً عدالت طلب است. حتی اگر لذت هم ببرد با دیدن یک گرسنه، یا یک فقیر هرچه هم که بی تفاوت باشد بازهم گوشه لذتش خراش بر می دارد و حالش گرفته می شود!
از اینجاست که می توانی بفهمی عدالت طلبی ربطی به مؤمن و غیر مؤمن ندارد. ربطی به مسلمان و غیر مسلمان ندارد. حتی ربطی به دین دار و غیر دین دار هم ندارد بلکه ویژگی فطرت پاک انسانهاست. پس امامی هم که برای برقراری عدالت می آید برای همه بشریت می آید نه فقط برای شیعیان یا مسلمانان!
و این درسی است که نه از روزه گیران ماه رمضان بلکه از «روزه نگیران در ماه رمضان» می توان آموخت!

نخوردن، فرصتی است برای عبور از مرحله حیوانی به انسانی

ماه رمضان برای همه مردم حتماً یادآور روزه داری است و آن هم ترک عمل «خوردن» برای مدتی به صورت موقت! آن هم عملی که نه حرام است و نه مکروه. حتی برای حیات نباتی انسان هم جنبه حیاتی دارد و در نگاه اول به نظر نمی رسد که ترک آن فایده ای برای انسان داشته باشد.
اما در نگاه عمیق تر در می یابیم که «خوردن» عملی است مشترک بین حیوان و انسان و حتی گیاه و جزء حیوانی ترین اعمالی است که انسان انجام می دهد. اما اگر کمی دقت کنیم می بینیم که این عمل به ظاهر حیوانی، بسیاری از اعمال انسانی ما را هم تحت تأثیر قرار می دهد. بسیاری از ظلم ها، زیاده طلبی ها و حتی تلاشهای سالم در جهت این است که انسان بتواند غذایی را دوست دارد و مطابق میل و خواسته اش است فراهم کند. چه بسیار تلاشها که برای همین عمل بسیار ناچیز و سطح پایین انجام می شود. چه بسیار خودنمایی ها و چشم و هم چشمی ها که به خاطر آن و گاه بوسیله آن انجام می شود و اگر دقت کنیم می بینیم که بخش عظیمی از زندگی جسمی و روحی ما را اسیر خود کرده است!

آنقدر که حتی در ماه رمضان که برای ساعاتی اجازه انجام آن را نداریم عمده تلاش ما در آن ساعات هم صرف فراهم کردن مواد خوراکی برای ساعات افطار تا سحر می شود.

حال فرض کنید حکم روزه به این صورت تغییر کند:
به مدت یک ماه چیزی نخورید، در مورد خوردن هم حرف نزنید، برای خوراک هم چیزی تهیه نکنید و حتی در مورد آن فکر هم نکنید.
و فرض کنید اراده خداوند بر این قرار بگیرد که کوچکترین ضعفی در جسم شما پدید نیاید و بتوانید به زندگی روزمره تان ادامه دهید. چه می کنید؟
چقدر از لذت و خوشی زندگی شما حذف می شود؟ آیا می توانید مثل سابق به زندگی خود ادامه دهید؟ فکر می کنید چقدر از لحاظ روانی و فکری به این عمل وابسته اید؟
اینجاست که می فهمیم این عمل به ظاهر ناچیز که باید تنها وسیله ای برای زنده ماندن و سلامت جسم ما باشد،‌ چقدر از فعالیتهای روزمره ما به خود مشغول کرده است. کافی است تنها نگاهی به ظروف آشپزخانه بیندازید! ویترین هایی که برای خوردن مهمانان و در حقیقت نمایش ثروت به آنان تهیه شده تا نحوه چیدن و سفره آرایی و هنر آشپزی که تلاشی است برای حداکثر کردن لذت خوردن.
ماه رمضان می تواند فرصتی باشد تا میزان وابستگی خود را بسنجیم و بکوشیم تا با ترک یک عمل حیوانی برای مدت کوتاه، بتوانیم به زندگی انسانی خود بیندیشیم. بتوانیم فکر کنیم که انسان ورای خوردن و اعمال حیوانی دنیای عظیمی دارد که می تواند به آن فکر کند برنامه ریزی کند و آن را با انگیزه و توان بیشتری انتخاب کند.

1 3