دین برنامه زندگی است یا برنامه مرگ؟

یادم می آید در دوران دبستان شعری درباره قرآن داشتیم که می گفت:

قرآن که کتاب آسمانی ماست                        برنامه زندگانی ماست

وقتی هم دین را در کتابها برایمان تعریف می کردند، آن را نوعی برنامه زندگی برای سعادت دنیا و آخرت بشر تعریف می کردند.

اما امروز دین ما در دنیای ما چه تأثیری دارد؟ چقدر از دین برای سعادت دنیایمان استفاده کرده ایم.

اکثر توصیه های معلمان دینی و مبلغان ما هم یا دعوت به بهشت است یا رهایی از جهنم یا امید ثواب! (یعنی همه برای بعد از مرگ!)

پس سهم دنیا چه می شود؟ قسمت «برنامه زندگی»اش کجاست؟

یک ادعا:

دین ما طوری برنامه ریزی شده است که اگر (بنابر فرض محال) زندگی در همین دنیا خلاصه شود و آخرت و بهشت و جهنمی وجود نداشته باشد، عمل کننده به دین و انسان دین دار، خوشبخت ترین و سعادتمند ترین و لذت بخش ترین زندگی را خواهد داشت!

پذیرفتن این ادعا از روی تعبد کار آسانی است.

اما باور قلبی و پذیرفتن عقلی اش چندان هم ساده نیست!

برای اینکه دین برای امثال ما خلاصه شده در چند کلمه خاص که به دلیل شدت استعمال برای خود ما هم خسته کننده شده، ‌چه رسد که مستمعین و جوانان و نوجوانان

اگر به ما بگویند با شنیدن واژه «دین» و بدون فکر کردن، چند کلمه را که به ذهنتان خطور می کند، بنویسید، چه می نویسیم: نماز، حجاب و . . .

اما اگر از قالب این چند کلمه خاص بیرون بیاییم، و به مغز و حقیقت دین توجه کنیم، درمی یابیم که اغلب دستورات دین تأثیری شگفت انگیز در زندگی دنیای ما می گذارد و این نوشتار سعی دارد تا در آینده نزدیک برخی از آنها را در حد بضاعت و بر مبنای تجربه نویسنده بیان کند.

تقابل شیطانی «علم» و «دین»

تقابل شیطانی «علم» و «دین»

‍ ⚔️تقابل شیطانی «علم» و «دین»

✍️آن روزی که خداوند انسان را آفرید و اسمائی را به او تعلیم داد، بیان نکرد که این اسماء «علم» است یا «دین».

🔹و آن زمان که امیرالمؤمنین(ع) هدف ارسال پیامبران را برانگیختن دفینه های عقول مردمان معرفی می کرد نیز ذکری از واژه «دین» یا «علم» به میان نیاورده بود.

🔹در ایران قدیم هم، دانشمندان ما اغلب علومی مثل طب و ریاضی و نجوم و فلسفه و فقه را همراه باهم یاد می گرفتند و آموزش می دادند.

🔹اما به یکباره (و البته بعد از رنسانس) مسیر این دو در اروپا (و به تبع آن در ایران) از هم جدا شد و به مرور به تقابل و نبرد انجامید.

🔹به گونه ای که روحانیون، دانشمندان را بی دین می نامیدند و دانشمندان هم روحانیون را بی سواد و متحجر!

👈اما چرا؟
🔸فرض کنیم زمانی دایره علوم اندک بود و به مرور تخصصی تر شد و هرکدام مسیری جداگانه پیدا کرد.
👈اما تقابل و جنگ و نبرد چرا؟

◾️اصولاً جنگ در شرایطی رخ می دهد که دو جبهه بر سر منافع مشترکی باهم رقیب باشند به گونه ای که بدست آوردن یکی مستلزم از دست دادن دیگری باشد؛

◾️شاید بتوان گفت نزاع این دو از زمانی شروع شد که هرکدام مدعی حکومت شدند و طبیعی است که ورود در وادی قدرت می تواند دو برادر را نیز به مخاصمه بکشاند!

◾️روحانیون مدعی بودند که علوم آنها از جانب خداست و همه مردم «باید» از آنها اطاعت کنند و هرکه جز این انجام دهد مستحق عذاب است.
◾️و دانشمندان مدعی شدند که سخنان روحانیون دینی با عقل و علم همخوانی ندارد و مردم نباید فریب آنها را بخورند.

♦️هردو آنها فراموش کردند که نه دین اجباری است و نه علم؛ هردو اینها حقایقی است که مردم باید آزادانه و با اختیار آنها را انتخاب کنند و قرار نیست که آنها به جای مردم تصمیم بگیرند.

♦️اما وقتی پای استبداد و ریاست به میان می آید هم دین روحانیون تحریف می شود و هم علم دانشمندان مبتلا به جزم اندیشی خواهد شد و هردو ادعا می کنند: «این است و جز این نیست» و هرکدام بیشتر از اثبات خود به دنبال نفی دیگری هستند!

⚫️و اینجا لحظه برد شیطان است که توانسته تفرقه بیندازد و بر هر دو حکومت کند!

🔺اما مردمی که تماشاگر نزاع این دو هستند، طبیعی است که بیش از هر چیز رفع نیازهای خود را ملاک تشخیص قرار بدهند!

🔺اگر علم دانشمندان بتواند بیماری های آنان را درمان کند اما دین روحانیون تنها وعده بهشتی در آخرت باشد، هیچ عاقلی نقد را فدای نسیه احتمالی نمی کند.

🔺و اگر دین روحانیون بتواند آرامش و مهر و صداقت را در خانواده ها برقرار کند، اما علم دانشمندان تنها برای بمبهای اتمی صرف شود، طبیعتاً فطرت صلح جوی بشر قدرت را به بهای نابودی هم نوعانش ترجیح نخواهد داد.

🔷تجربه قرون وسطی نشان داد که تلاش کلیسا برای حکومت و سلطه نه تنها به نابودی سلطه کلیسا منجر شد بلکه به طور کلی دین را از صحنه زندگی مردم حذف کرد و در جدال دین و علم، جبهه ای حذف شد که دارای استبداد و سلطه جویی بیشتری بود.

👈اما امروز:
🔴اگر دین و علم را برای رشد و کمال بشر لازم بدانیم، هرگونه تعصب یا جزم اندیشی در این دو می تواند منجر به گمراهی بشریت و چه بسا موجب نابودی علم و دین شود.

♦️تاریخ نشان می دهدکه هم علم دانشمندان و هم برداشت روحانیون از دین دستخوش تغییر و تکامل بسیار بوده و به نظر می رسد زمانی هردو اینها به کمال خود خواهند رسید که به هم نزدیک یا برهم منطبق باشند.

♦️و در نهایت حوزه و دانشگاه و طلبه و دانشجو زمانی وحدت حقیقی می یابند که هردو بدون هرگونه جمود و تعصب به دنبال یافتن حقیقت (آن طور که هست) باشند.

#وحدت_حوزه_و_دانشگاه

۱۴۰۲/۹/۲۷

@ensane_armani

هواپیما ربایی تاریخ

هواپیما ربایی تاریخ

✍️وقتی سارقان مسلح وارد هواپیما می شوند و خلبان را تهدید می کنند، مسافران نگران سقوط هواپیما نیستند، چون می دانند که خلبان بالاخره به خاطر حفظ جان مسافران تسلیم سارقان خواهد شد؛

✈️هواپیما بالاخره پروازش را در آسمان ادامه خواهد داد؛
👈اما به سمت کدام مقصد و هدف؟

✈️مسافران می دانند که هواپیمای غصب شده دیگر هدف و مقصد اولیه را طی نخواهد کرد و گرنه نیاز به ربایش هواپیما و تحت فشار گذاشتن خلبان نبود!

♦️آن روز که فاطمه(س) فدک را بهانه کرد تا حقیقت رسالت پیامبر(ص) را برای جانشینان شرح دهد، می دانست از این پس هم، مردم نماز می خوانند، روزه می گیرند و به حج خواهند رفت؛

👈اما به قصد کدام هدف؟
◾️کافی است خلبان تازه تاب فشار اصحاب ثروت و قدرت را نداشته باشد و کاروان به جای کعبه سر از ترکستان درآورد!
👈(و البته دیدیم که چنین شد)

♦️فاطمه(س) می دانست که بالاخره نور امامت و ولایت خاموش نخواهد شد و دوستدارانش پرچم آن را زنده نگاه خواهند داشت؛ اما به سمت کدام هدف و مقصد؟

♦️تاریخ ذکر نکرده که مردم مدینه بعد از پیامبر(ص) دوباره به پرستش بتها روی آورده باشند، اما آیا مناسکی که پیامبر(ص) بنیان گذاشت به همان مقصود رسید؟

🔹آیا جهاد باعث عزت اسلام شد یا وسیله کشورگشایی و حمله به جان و مال انسانها؟
🔹آیا نماز باعث دوری از تکبر شد یا فخر فروختن نماز گزاران به دیگران؟
🔹آیا روزه باعث اخلاص شد یا وسیله ای برای تظاهر به مسلمانی؟
🔹آیا امامت و ولایت موجب وحدت امت شد یا عامل جنگ و نزاع؟

🔴و امروز ما با زمامدارانی مواجه هستیم که ادعای بر پایی حکومت اسلامی را دارند اما فراموش کرده اند که حکومت منهای عدالت از کفش کهنه وصله دار هم بی ارزش تر است.

👈چرا که وقتی قافله داران تنها به پوسته ها و مناسک اکتفا کنند، کاروان حرکت خواهد کرد اما روز به روز از اهداف اولیه اش دورتر خواهد شد.

♦️به خصوص که حاکمان بخواهند مناسک و پوسته ها را به زور نیزه و شمشیر و با اجبار قانون و بخشنامه به اجرا درآوردند که نتیجه ای جز نفاق و طغیان نخواهد داشت .

♦️آری اگر «حاج کاظم آژانس شیشه ای» بخواهد با زور تفنگ و اسلحه «عباس» را سوار هواپیما کند، عملیاتش نهایتاً به مرگ «عباس» منجر خواهد شد!

🔴امروز همچنان جامعه ما نیازمند فریادهای فاطمی است، تا باز فلسفه احکام و مناسک الهی را یادآوری کند شاید دلسوزان تصمیم بگیرند تا مسیر هواپیما را به سمت مقصد اصلی اش تغییر دهند.

۱۴۰۲/۹/۲۵

@ensane_armani

دانشمند کاغذی

دانشمند کاغذی

🎓دانشمند کاغذی

✍️وقتی قرار باشد بین چند رستوران یکی را انتخاب کنید ممکن است دلایل مختلفی داشته باشید؛
غذای خوشمزه تر، فضای زیباتر، خدمات بهتر یا …

🔸اما وقتی وزارت بهداشت قرار است رستورانها را برای ادامه کار تأیید کند، باید ملاکهای خط کشی شده ای داشته باشد تا کارمندان بازرسی بتوانند اندازه بگیرند؛🔸

🔸کارمند هم در هنگام بازرسی فقط موارد موجود در چک لیست را بررسی می کند و به بقیه موارد کاری ندارد.

🟠پس کافی است صاحبان رستورانها یک نسخه از چک لیست را در اختیار داشته باشند تا فقط همان موارد را رعایت کنند و نمره قبولی بگیرند.

👈درست مثل دانشجویی که قبل شروع به درس خواندن سؤالات امتحان را دیده باشد تا از خواندن حجم بسیاری از کتاب بی نیاز شود!

🎓اما داستان دانشجویان!

🔹علم آموزی دانشمندان قدیم با یک سؤال آغاز می شد؛ سیبی به کله نیوتن برخورد می کرد و او را نهایتاً به کشف نیروی جاذبه زمین و صدها قانون دیگر فیزیک هدایت می کرد و البته این سؤال و تحقیق هیچ ارتباطی به شغل و تأمین معاش دانشمندان نداشت و قاعدتاً از جای دیگری باید تأمین می شد.

👈اما ماجرای دانشجویان امروز ما یک داستان آخر به اول است:

🔺جوان امروز می داند که در آینده نزدیک نیاز به درآمد دارد، پس باید شغلی داشته باشد که درآمد کافی برای او فراهم کند؛ برای پیدا کردن شغل به مدرک نیاز دارد و مدرک محتاج تحصیل در دانشگاه است!

🔺و از این مسیر رشته تحصیلی و دانشگاه خود را انتخاب می کند و البته از روز اول تا آخر همه تلاشش بدست آوردن آن کاغذی است که قرار است در نهایت او را به شغل و درآمد مورد نیازش برساند.

👈اما ماجرای پژوهش:
♦️دانشجو در سطوح بالاتر تحصیل موظف به تحقیق و پژوهش و مقاله و پایان نامه است و از آنجا که هدف از این پژوهش هم بدست آوردن نمره یا ارتقاء شغلی و … است، آن هم به چک لیست و ارزیابی نیاز دارد و در نهایت دغدغه دانشجوی ما نه بدست آوردن پاسخ برای سؤال یا کشف حقیقتی جدید، بلکه مورد پذیرش قرار گرفتن مقاله و پایان نامه است.

♦️و اینجاست که این فعالیت به شغلی پردرآمد برای اقشاری تبدیل می شود که چک لیست و روش کار را در اختیار دارند و لقمه آماده را برای دانشجویی تهیه می کنند که احتمالاً روحش از متن پایان نامه خبر ندارد!

♦️که البته مکانهایی مثل میدان انقلاب تهران پر از انبوه این مشاغل است که حاضرند هزینه بگیرند و مقاله و پایان نامه تحویل دهند.
♦️درست مثل رستورانی که پول می گیرد و چلوکباب تحویل می دهد!

🔴و البته باز سنگ بنای این عمارت بسیار کج را یک موضوع تشکیل می دهد:
«اجبار به تحقیق و تحصیل!»
⬅️و همه اینها در حق انسانی رخ می دهد که خداوند او را مختار و آزاد آفریده اما دایه های دلسوزتر از مادر می خواهند از او محقق و دانشمند بسازند(ولو کاغذی و پلاستیکی)!

🎓روز دانشجو مبارک🎓

۱۴۰۲/۹/۱۵

@ensane_armani

اندیشه فاطمی

اندیشه فاطمی

✍️وقتی در میان صفحات تاریخ به داستان زنان صدر اسلام نگاه می کنیم، اغلب آنان را با نسبت دادن به مردانشان می شناسیم؛ چرا که آن روزها اگر زن از خطر زنده به گور شدن جان سالم به در می برد، حداکثر رشد و کمالی که می توانست از خود بروز بدهد، این بود که مثل یک برده مطیع امر دیگران باشد.

♦️اما در این میان نام زنی به چشم می خورد که قبل از اینکه دختر محمد(ص) و همسر علی(ع) و مادر حسنین(ع) باشد، خودش «فاطمه» است.

♦️وقتی به وظایف خانه داری و فرزندپروری او نگاه کنیم چیز عجیب و خارق العاده ای نمی بینیم؛ او هم مثل دیگر زنان گندم آرد می کرد و نان می پخت و از فرزندان نگهداری می کرد.

♦️اما محتوای خطبه فدک وجود اندیشه و فهم عمیقی را نشان می دهد که فاطمه(س) را بیش از یک زن خانه دار به نمایش می کشاند.

♦️فاطمه(س) در میان آدمهایی که دغدغه زندگی شان عمدتاً به خوراک و پوشاک می گذشت، از هدف و فلسفه آفرینش انسان سخن می گوید و در میان مردانی که دینشان به تقلید و اعمال عبادی ظاهری خلاصه می شد، فلسفه احکام الهی را بر می شمرد تا نشانشان دهد که چرا و چگونه از هدف اصلی خلقت انسان و ارسال پیامبر منحرف شده اند!

🔹فاطمه(س) ضبط صوت نبود تا تنها آنچه را از دیگران آموخته تحویل دهد، بلکه سخنانش نتیجه فکر و فهم و اندیشه خودش بود.

🔹فاطمه مقلد نبود، بلکه دینی را معرفی می کرد که خودش فهمیده بود و اگر غیر از این بود نمی توانست در مقابل سخنان خلفا، استدلال کند و آنان را به سکوت بکشاند.

🔶اما امروز ما با مبلغانی روبرو هستیم که تنها را آنچه در کتابها خوانده و از منبرها شنیده اند بازگو می کنند؛ برای همین هم در مقابل سؤالات نسل جوان که عمدتاً از سر فکر و اندیشه است، در می مانند و باز ناچار به پرسش از دیگران هستند.

🔶مبلغانی که کاملاً اسیر دین تقلیدی و تعبدی هستند و چیزی را پذیرفته اند که خودشان نفهیده و قانع نشده اند و ناچارند دیگران را هم تنها به تقلید فرمان بدهند.

🔴اگر ما امروز قرار باشد یک حقیقت را از سرور زنان جهان بیاموزیم این است که آنچه را فهمیدیم بپذیریم و اگر در پاسخ به شبهات درماندیم دوباره به اندیشه و فهم خودمان برگردیم:
مبادا که چیزی را آموزش می دهیم که خودمان نفهمیده ایم.
یا از موضوعی قرار است دفاع کنیم که اصلاً حقیقت نداشته است.

۱۴۰۲/۹/۵

@ensane_armani

پرستاری یا نقاب زدایی؟

پرستاری یا نقاب زدایی؟

‍ ✍️سالهاست که زینب(س) را برایمان بانوی صبر و استقامت در برابر مصیبت معرفی کرده اند.

⚔️زنی که عزیزانش را در یک نبرد ظالمانه از دست می دهد و باید از بیماران و بازماندگان جنگ پرستاری کند و از همین رو هم روز ولادتش را به عنوان روز پرستار نامگذاری کرده اند!

👈اما آیا شخصیت زینب فقط همین بود؟

👈آیا برای الگوگیری از او پرستاری از بیماران و کودکان کافی است؟ این وظایف را که هر مادری به طور طبیعی در مقابل خانواده اش انجام می دهد!

🔴زینب(س)، بازمانده حسین(ع) است.
🔺اگر حسین(ع) تنها یک کشته مظلوم باشد که در یک هجوم وحشیانه، بی گناه کشته شده، زینب هم فقط پرستار بازماندگان جنگ است.
🔺اما اگر حسین(ع) در پی نجات مردم از «جهالت» و «ضلالت» دست به قیام زد، رسالت زینب(س) هم متفاوت خواهد بود!

🔴وظیفه اصلی زینب(س) نقاب زدایی بود!

🔸در نظر بگیرید که مردم زیر ستم حاکمی هستند که با نام خلافت رسول الله بر آنان حکومت می کند؛ امام(ع) به یاری آنها برمی خیزد، اما متهم به بی دینی و خروج از حکومت امیرالمؤمنین(؟) می شود! او در نبردی نابرابر به شهادت می رسد و این اتهام همچنان باقی می ماند!

🔶پس از شهادت امام(ع) تازه مأموریت نقاب زدایی زینب(س) آغاز می شود:

◾️برای مردمانی که دیانتشان هم عین سیاستشان شده بود، لازم بود تا دوباره دینی از نو تعریف شود و دین سیاست زده و نیرنگ گرفته گذشته را ویران کند.

◾️آری پیوند دین و سیاست ناگسستنی است و این پیوند هم در حکومت علی(ع) برقرار بود و هم در حاکمیت معاویه!

🔹برای علی(ع) دین هدف بود و حکومت وسیله؛ و نهایتاً عدالتی را برقرار کرد که به قیمت جان امام تمام شد.

🔸اما برای معاویه دین وسیله بود و قدرت هدف؛ و نهایتاً از آن دین تنها پوسته نازکی باقی ماند که به راحتی به دست یزید دریده شد.

🔴رسالت نقاب زدایی امروز هم ادامه دارد و شجاعتی زینب وار می طلبد تا دین سیاست زده و نیرنگ گرفته را ویران کند، دینی بر مبنای عدالت و آزادی و انسانیت از نو بسازد و انسان را به شکوفایی و رشد و تعالی برساند.

🌺میلاد حضرت زینب(س) مبارک🌺

۱۴۰۲/۸/۲۷

@ensane_armani